Çin’de ilk kez domuz karaciğeri nakledilen hasta 171 gün yaşadı

Çinli doktorlar, dünyada ilk kez bir domuz karaciğerini insana nakletmeyi başardı. 71 yaşındaki hastanın kendi karaciğeri, hepatit B enfeksiyonu ve karaciğer kanseri nedeniyle geri dönüşü olmayan yara dokusuyla kaplanmıştı. İnsan karaciğeri nakli için uygun olmayan hastaya domuzdan karaciğer nakli yapılmıştı.

BEĞENDİM

ABONE OL

News

Çinli bilim insanları, genetiği değiştirilmiş bir domuz karaciğerini 71 yaşındaki bir hastaya nakletti.

Hastanın ameliyattan sonra 171 gün yaşadığını açıklayan uzmanlar, bu sürenin 38 gününde domuz karaciğerinin hastanın vücudunda çalıştığını açıkladı. Bu durum, hakemli bir dergide yayımlanan ilk vaka oldu.

CNN International’da yer alan habere göre, bilim insanları, genetiği değiştirilmiş domuz böbreği ve kalbinin insanlara nakledilmesinde daha önce kısmi başarılar elde etmişti; ayrıca domuz karaciğerleri beyin ölümü gerçekleşmiş insanlara da nakledilmişti. Ancak hayvan organlarının insanlara nakli alanındaki uzmanlar, karaciğerin bu tür bir nakil için uygun bir organ olup olmadığı konusunda bazı çekincelere sahipti.

Çalışmanın ortak yazarı olan Anhui Tıp Üniversitesi Birinci Bağlı Hastanesi Başkanı Dr. Beicheng Sun, “İnsanlar hep ‘karaciğer, kalp veya böbreğe kıyasla nakli çok karmaşık bir organ’ derdi; ama bundan sonra insanların farklı düşüneceğini sanıyorum. Eğer domuza yeterince insan geni ekleyebilirsek, karaciğer de iyi bir seçenek olabilir” dedi.

Kalp ve böbreğe kıyasla daha sınırlı işlevleri olan organlardan farklı olarak, karaciğerin domuzdan insana nakli çok daha karmaşık; çünkü karaciğer hem büyük bir organ hem de çift damar sistemine ve çok sayıda hayati işleve sahip.

Karaciğer; kanı süzer, toksinleri ve atıkları uzaklaştırır, besinleri işler, alkol ve ilaç gibi zararlı maddeleri detoksifiye eder, sindirime yardımcı safra üretir, kanın pıhtılaşmasını sağlayan proteinleri üretir ve kan şekeri düzenlenmesinde önemli bir rol oynar.

Geçen yıl, Penn Medicine’daki doktorlar, genetiği düzenlenmiş bir domuz organı kullanarak dünyanın bilinen ilk başarılı harici karaciğer perfüzyonunu gerçekleştirdi. Bu işlemde, beyin ölümü gerçekleşmiş bir hastanın kanı, vücudun dışında yer alan bir domuz karaciğerinden dolaştırıldı. Bu vakada domuz karaciğerinde 72 saatlik test süresi boyunca iltihap belirtisi görülmedi ve hastanın vücudu stabil kaldı.

Mart 2024’te Çin’de beyin ölümü gerçekleşmiş bir hastaya nakledilen domuz karaciğeri ise, ailesinin talebi üzerine ameliyattan 10 gün sonra çıkarıldı. Bu süreçte de bağışıklık reddi ya da iltihap birikimi gözlemlenmedi.

Uzmanlara göre, Journal of Hepatology dergisinde perşembe günü yayımlanan yeni çalışma, domuzdan insana karaciğer naklinin gelecekte, ciddi karaciğer hastalığı olan bir insana köprü tedavisi olarak umut vaat ettiğini gösteriyor. Bu yöntem, hastanın kendi karaciğerinin toparlanması veya uygun bir insan donör bulunana kadar yaşamını sürdürebilmesine yardımcı olabilir.

Dr. Sun, “Gelecekte belki karaciğerin sol tarafı kendini yeniden üretebilir. O durumda domuzdan alınan grefti çıkarabiliriz ve bu, hastanın yaşamını sürdürmesi için yeterli olabilir. Ya da en azından bir-iki ay içinde uygun bir insan karaciğeri bulunana kadar bekleyebileceğimizi biliriz. Bence bu çok önemli bir bulgu” açıklamasında bulundu.

Yalnızca ABD’de organ nakli bekleyen 100 binden fazla kişi bulunuyor ve bunların 9 binden fazlası karaciğer nakli bekliyor. ABD Sağlık Kaynakları ve Hizmetleri İdaresi’ne göre, karaciğer, böbrekten sonra en çok ihtiyaç duyulan organ. Bilim insanları, insan organlarına benzerlikleri nedeniyle domuz organlarını alternatif olarak kullanma olasılığını onlarca yıldır araştırıyor.

Yeni makalede anlatılan vakada, Çin’deki Anhui Tıp Üniversitesi Birinci Bağlı Hastanesi’ndeki doktorlar, Mayıs 2024’te 71 yaşındaki bir erkeğe 11 aylık bir domuzdan alınan karaciğeri nakletti.

Nakilde kullanılan domuz, klonlanmıştı ve enfeksiyon veya organ reddi riskini azaltmak için 10 genetik düzenleme yapılmıştı. Doktorlar ayrıca hastanın vücudunun yabancı organı reddetmemesi için bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar da verdi.

Hasta, başlangıçta hepatit B kaynaklı siroz nedeniyle hastaneye kaldırılmıştı. Bu hastalıkta, sağlıklı doku yerini yara dokusuna bırakır, bu da karaciğerin işlevini bozar ve bazen karaciğer yetmezliğine yol açar. Ayrıca hastanın karaciğerinin sağ lobunda büyük bir tümör bulunuyordu; ancak tümörün kan damarlarını hedefleyen yüksek doz kemoterapi uygulamaları, tümörü küçültmede başarısız oldu.

Bu tür vakalarda cerrahlar bazen karaciğerin bir kısmını cerrahi olarak çıkarabilir. Ancak yeni araştırmanın yazarları, bu vakada hastanın karaciğerinden geriye kalan kısmın vücudun metabolik ihtiyaçlarını karşılamak için çok küçük olacağını belirtti.

Hastanede yaklaşık üç hafta kaldıktan sonra, hastada şiddetli karın ağrısı gelişti ve yapılan testler, tümörün patlama riski taşıdığını gösterdi. Doktorlar, aile üyelerini karaciğer dokusu bağışlayıp bağışlayamayacaklarını görmek için test etti; ancak uygun donör bulunamadı. Bu nedenle genetik olarak düzenlenmiş domuz karaciğeri, hastanın yaşamını kurtarabilecek tek seçenek olarak değerlendirildi.

Hasta ve kızı, doktorlarla görüştü ve nakil işlemine onay verdi.

Dr. Sun, konuyla ilgili şunları söyledi: “Bu hastaya ve ailesine büyük saygı duymamız gerekiyor. Bu hasta, bilime çok özel bir katkı sağladı ve bu alana büyük katkıda bulunan tüm hastalara minnettar olmalıyız.”

Doktorlar, tümörü çıkardıktan sonra genetik olarak değiştirilmiş domuz karaciğerini, hastanın kendi karaciğerinden kalan kısmına nakletti.

Nakil başlangıçta başarılı görünüyordu. Domuz karaciğeri hemen kırmızı renge döndü ve safra, dış safra kanalından akmaya başladı. Zamanla salgı miktarı giderek arttı. İlk gün içinde karaciğer fonksiyon göstergelerinde belirgin iyileşme gözlendi ve iltihap veya reddetme belirtisi yoktu.

Ameliyattan 10 gün sonra, araştırmacılar hastanın vücudunda akut organ reddi belirtisi bulunmadığını bildirdi. Aksine, hastanın kendi karaciğerinin sol tarafı, ameliyat öncesine kıyasla daha iyi çalışıyor görünüyordu. Ultrason sonuçları, portal ven, hepatik arter ve hepatik ven kan akışlarının nakledilen domuz karaciğerinde normal şekilde işlediğini gösterdi. Ancak 25. günde, hastanın kalbinde stres belirtileri ortaya çıkmaya başladı.

28. ve 33. günlerde yapılan testler, nakille ilgili iltihabi değişiklikler gösterdi ve doktorlar bağışıklık baskılayıcı ilaçların bir kısmını değiştirdi. Buna rağmen, naklin ilk günlerdeki kadar iyi işlemediğine dair bulgular görüldü. Bu durumun, hayvandan insana nakle bağlı trombotik mikroanjiyopati (mikroskopik kan pıhtılarının küçük damar ve organlara zarar verdiği bir durum) olduğunu düşündürdüğü belirtildi.

37. günde, hastanın tansiyonu düştü, kalp atışı hızlandı ve bilinci gidip gelmeye başladı. Bu noktada, hastanın kendi karaciğerinin artık vücudu idare edebilecek kadar işlevsel olduğuna karar verildi ve 38. günde domuz karaciğeri çıkarıldı. Hastanın karaciğeri bu işlemden sonra iyi çalışmaya devam etti.

135. günde, hastada üst gastrointestinal kanama gelişti ve nakilden 171 gün sonra bu kanama nedeniyle hayatını kaybetti.

Araştırma yazarları, bu çalışmanın kendilerine bu tür nakillerin zorlukları ve uygulanabilirliği konusunda kritik bilgiler sağladığını belirtti.

Çalışmada, domuzdan insana karaciğer naklinin “yerli karaciğerin bir kısmını koruyarak etkili karaciğer desteği sağlayabileceğini ve köprü stratejisi olarak klinik açıdan uygulanabilir olduğunu” gösterdiği ifade edildi.

Çalışmayla birlikte yayımlanan bir editoryalin eş yazarı olan, Almanya’daki Hannover Tıp Okulu Gastroenteroloji, Hepatoloji, Enfeksiyon Hastalıkları ve Endokrinoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Heiner Wedemeyer, bu denemenin “temkinli bir iyimserlik için neden” olduğunu, aynı zamanda “bu alanın kat etmesi gereken uzun yolu hatırlattığını” yazdı.

Wedemeyer, “Bu gerçekten çığır açıcı. Bir transplant hepatoloğu olarak, bana tamamen yeni bakış açıları ve fikirler sunuyor” dedi.

Wedemeyer, çarşamba sabahı akut karaciğer yetmezliği yaşayan; ancak kanser nedeniyle insan organı nakline uygun olmayan bir hastayı gördüğünü söyledi ve ekledi: “Eğer o anda elimde bir domuz karaciğeri olsaydı ve onu hastaya köprü olarak kullanabilseydim (çünkü hastanın kendi karaciğerinin toparlanması için üç, dört, hatta yedi haftaya ihtiyacı olabilirdi) bunu yapardım. Domuz karaciğeri bize tamamen yeni fırsatlar sunuyor ve bu hastalarımız için gerçekten umut verici olabilir.”

SİZİN İÇİN SEÇTİKLERİMİZ