41,9094$% 0,52
48,8706€% 0,83
56,3221£% 0,70
5.726,53%-1,65
4.250,52%-1,78
10.208,76%-1,56
AYDIN HASAN – ASENA YATAĞAN – Yaptırımı deldi: Ukrayna ile 3 yıldır savaşan Rusya, petrol ihracatına yönelik ABD yaptırımlarını delmek için Gölge Filo oluşturdu.Yunanistan yardımı: Rusya’ya en fazla tanker gemiyi, Yunanistan sattı. Rus-Yunan Gölge Filosu ile ABD yaptırımları devre dışı bırakıldı.Kara propaganda: Yunan Bakan Dendias’ın, Türkiye’nin yaptırımlara uymadığı suçlaması Atina’nın kara propagandasındaki çarpıklığı ortaya koydu.
Haberin Devamı
ABD ve batı ülkeleri, 2022 yılında başlayan Rusya-Ukrayna savaşının ardından Moskova’ya yönelik petrolü de hedef alan bir dizi yaptırım uygulamaya başladı. G7 ülkeleri, özellikle petrol fiyat tavanı uygulayarak Rusya’nın petrol gelirlerini sınırlamaya çalıştı. Rusya da, bu yaptırımları aşmak için, “gölge filo” (shadow fleet) adı verilen gizli bir sevkiyat uygulamaya başladı. Rusya, yaşı ilerlemiş tankerleri kullanarak bayrak değiştirme ve takibi zorlaştırma yöntemleriyle faaliyet gösteren bir sistem kurdu.
1100 TANKER VAR
Rusya’ya ait gölge filonun yaklaşık 1100 petrol tankerinden oluştuğu ve bu gemilerin yarıdan fazlasının 15 yaşın üzerinde, 25’inin ise 20 yaş sınırını aşmış durumda olduğu değerlendiriliyor. Filonun toplam taşıma kapasitesi yaklaşık 180 milyon varil olarak hesaplanırken; bu da küresel tanker filosunun yaklaşık yüzde 10’una, Rusya’nın deniz yoluyla yaptığı petrol ihracatının ise yaklaşık yüzde 68,3’üne tekabül ediyor. Kyiv School of Economics (KSE) verilerine göre; 2025 yılının ilk yarısında ise gölge filo ile taşınan petrolün yüzde 60-80 oranlarında olduğuna dikkat çekildi.
Haberin Devamı
ASKERİ GEMİLER KORUYOR
Gölge Filo gemileri iz bırakmamak için bazı yöntemleri kullanıyor. Gemiler çok sık bayrak değiştirerek, AIS sistemlerini kapatıyor. Ayrıca gemi sahipliğini gizleyici şemalar kullanıyor. Gölge gemiler, taşıdıkları petrolü uluslararası sularda başka gemilere aktararak menşeilerini gizleme yoluna başvuruyor. Gölge filo gemileri uluslararası sigortalar yerine denetim dışı olan yerel sigorta firmalarını kullandıkları için kimliklerini de gizleyebiliyor. Filo, bazen Rus askeri gemiler tarafından da korunuyor.
Deniz Kilislioğludeniz.kilislioglu@ntv.com.tr
Yazıyı Oku
TÜRKİYE ÇIKIŞI
Gölge Filo’ya en fazla katkıda bulunan ülkelerden biri olan Yunanistan’ın Savunma Bakanı Nikos Dendias, Türkiye’ye yaptırımlara uymadığı suçlamasında bulundu. Dendias’ın bu suçlamaları, Atina’nın Türkiye’ye yönelik kara propaganda faaliyetinin özündeki çarpıklığı da ortaya koydu. Uzmanlar, Milliyet’e şu değerlendirmede bulundu:
‘DENDİAS’IN DERDİ SAFE’
Haberin Devamı
Dış Ticaret ve Uluslararası İlişkiler Uzmanı Aydın Sezer: Avrupa Birliği’nin aksine Türkiye, Rusya’ya coğrafi olarak çok yakın olduğu için, Rusya’nın indirimli ham petrol ihracatından büyük fayda sağlıyor. Biz bu ticarete devam ediyoruz. Avrupa ülkeleri de Türkiye üzerinden Rus petrolü alıyor. Dolayısıyla bu konuda ciddi bir ikiyüzlülük söz konusu. Rusya’nın gölge filo olarak adlandırılan sistemle ki bu filoların çoğu Yunan şirketlerinin kontrolünde dünya genelinde bu ticareti sürdürdüğü biliniyor. Dendias’ın açıklaması eğer yalnızca petrolle ilgiliyse, bundan en büyük kazancı zaten Yunanistan elde ediyor. Deniz filosu açısından bakıldığında en çok onlar kazanıyor. Dendias’ın açıklaması tamamen politik. Ancak Dendias’ın asıl sıkıntısı şu: Almanya’nın baskısıyla Türkiye’nin Avrupa’nın güvenlik fonlarını yöneten SAFE programına dahil edilmesini engellemeye çalışıyor.
YUNANİSTAN AÇIKLARINDA AKTARMA YAPILIYOR
Rusların gölge filosunda yer alan gemilerin yakalanmamak için uluslararası sularda başka bir gemiye yaptığı yük aktarımının da genellikle Yunanistan açıklarında yapıldığına dikkat çekiliyor. 2025 yılının Nisan ayında Avrupa Parlamentosu’nnu bazı üyeleri, Yunanistan Başbakanı’na bir mektup göndererek,
Haberin Devamı
Rus Gölge Filosu’na hizmet eden Yunan gemi sahiplerine yönelik denetimlerin artırılmasını talep etmişti.
‘MİÇOTAKİS’İN AĞZI GİBİ’
Hasan Kalyoncu Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Murat Aslan: Bu son açıklaması sadece Dendias’la sınırlı okunmamalı. Çünkü Miçotakis’in de son bir-iki aydır Türkiye aleyhine açıkça bazı radikal çıkışları oldu. Önce “Türkiye, Yunanistan için bir tehdittir” dedi, ardından Avrupa Birliği’nin SAFE programına Türkiye’nin alınmaması için net tavır sergiledi. Üstüne İsrail’le ilişkileri güçlendirdi ve bu kez kendisi bizzat ön plana çıktı. Dendias ve Miçotakis’in davranış eğilimleri şu an paralel ilerliyor. Buradan şu sonuç çıkıyor: Dendias’ın söylemleri aslında Yunan dış politikasının ve savunma politikasının bir yansıması. Türkiye’yle bir sorun olduğunda Miçotakis doğrudan konuşmak yerine Dendias’ı sahaya sürüyor. Yani Dendias, Miçotakis’in dolaylı ağzı gibi davranıyor.
Haberin Devamı
127 ESKİ TANKER SATTI
Dünya çapında en büyük tanker filosuna sahip ülkelerden biri olan Yunanistan, Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşın başlamasından sonra Rusya’ya 127 adet eski tankeri satarak gölge filoda kullanılmasına katkı sağladı. Yunanistan’ın bu satışlardan 3.7 milyar dolar gibi ciddi bir kazanç elde ettiği hesabı yapılıyor. Yunan şirketleri arasındaki Thenamaris Ships Management, Tsakos Energy Navigation, Minerva Marine Inc., Avin International, TMS Tankers gibi firmalar hem gölge filo oluşumuna katkıda sağladı hem de petrol taşıma işini üstlendi.
KAPASİTENİN YÜZDE 50’SİNE ULAŞTI
Yayın kuruluşu Foreingn Policy, Yunan gemi sahiplerinin Rusya’ya sattıkları tankerlerle gölge filo sisteminin oluşmasına ve uluslarası yaptırımların delinmesine katkı sağladığına dikkat çekiyor. Dergide, Yunan gemilerinin deniz yoluyla taşınan Rus petrolünün yüzde 50’sini taşıyacak kadar büyük bir kapasiteye ulaştığı değerlendirmesi yer aldı.
RSV’den ölüm riski antikor sayesinde azalacak